Pierwszym krokiem w kierunku poprawy swoich finansów osobistych będzie przeliczenie dochodu, jakim dysponuje nasza rodzina w każdym miesiącu. Budżet przygotowany przez nas jest uproszczony. Zawiera dosłownie kilka kategorii, które pozwolą zorientować się, jak rzeczywiście wygląda nasz stan finansów. Taki prosty budżet jest idealny dla osób, które po raz pierwszy chcą obliczyć, jak wyglądają ich przepływy finansowe. Osoby, które prowadziły już budżety mogą dostosować ten arkusz w oparciu o swoje doświadczenia. Pamiętajmy jednak o tym, aby arkusz budżetowy był prosty. Zbyt wiele funkcji, które nie są nam potrzebne, tylko rozprasza naszą uwagę.

Zaczynamy od Części B – Dochody.

1. Kto stanowi Państwa gospodarstwo domowe?

Najpierw ustalmy, kto znajduje się w Państwa gospodarstwie domowym. Jeśli mieszkamy w bloku z mężem i dziećmi, sprawa jest prosta, bo zaliczamy do niego Państwa i dzieci. Czasami jednak gospodarstwo domowe to nie klasyczne 2+2. Gospodarstwo domowe będziemy rozumieć jako osoby wspólnie utrzymujące się i podejmujące decyzje o zagospodarowaniu środków w części lub w całości wniesionych do budżetu domowego. Czyli innymi słowy, są to osoby które mieszkają razem i razem dokładają się do rachunków,oraz dzielą się wydatkami. Może to być rodzina mieszkająca z babcią lub dorosłym dzieckiem, które też dokłada się do domowych wydatków. W oparciu o te dane, postarajmy się stworzyć plan naszego gospodarstwa i dochody jakie uzyskaliśmy w poprzednim miesiącu.

2. Wpisujemy dochody za miesiąc poprzedni.

Gdy już mamy ustalone, kto wchodzi w skład naszego gospodarstwa, to wpisujemy dochody, które przynoszą poszczególni członkowie rodziny. Przy wpisywaniu dochodów, uwzględniamy środki, które wpłynęły do nas w poprzednim miesiącu. Jeśli liczymy nasz budżet na wrzesień, to wpisujemy dochody sierpniowe. Dlaczego tak jest? Dlatego, że wydajemy pieniądze, które już zarobiliśmy czyli otrzymaliśmy miesiąc wcześniej. To te środki mamy do dyspozycji. A więc we wrześniu wydajemy pieniądze sierpniowe, w październiku pieniądze wrześniowe. Takie podejście pozwala nam racjonalnie planować środki, które już mamy i nie liczyć na ewentualne premie, które dopiero otrzymamy.

3. Wpisujemy datę otrzymania wynagrodzenia.

Zaczynamy od wpisania daty otrzymania środków. Wpisywanie dat porządkuje budżet. Jeśli za pierwszym razem nie pamiętamy dokładnej daty, postarajmy się wpisać datę najbliższą. W kolumnie “Data” wpisujemy datę kiedy otrzymaliśmy wynagrodzenie.

4. Wpisujemy tytuł wynagrodzenia.

Wbrew pozorom ma to ogromne znaczenie. Warto pisać czy to wynagrodzenie stałe, czy dodatkowe, które pojawia się nieregularnie. Wynagrodzenie stałe, to wynagrodzenie które otrzymujemy co miesiąc. Jest zazwyczaj uregulowane umową i możemy dzięki wynagrodzeniu stałemu planować stałe wydatki.

5. Wynagrodzenie przyporządkujemy osobie, która je otrzymała.

Ta informacja istotna jest w przypadku dużych gospodarstw, np. wielorodzinnych czy wielopokoleniowych. W przypadku gospodarstw z jednym żywicielem, tę kolumnę można pominąć.

6. Kwota wynagrodzenia zawsze netto.

Wpisujemy kwotę wynagrodzenia na rękę. Są to realne pieniądze, które mamy do dyspozycji. Kwotę warto zaokrąglić do pełnych złotych.

7. Dzielimy dochody na kategorie: stałe i dodatkowe.

Taki podział pozwoli uświadomić sobie, jaką stałą miesięczną kwotą dysponujemy, a jakie wpływy pojawiają się nieregularnie. Jeśli w danym miesiącu otrzymaliśmy pomniejszoną pensję (np. z powodu zwolnienia chorobowego), to wpisujemy realnie otrzymaną kwotę. To samo dotyczy sytuacji, gdy otrzymaliśmy bonus. Warto wtedy wpisać bonus w osobnej linii budżetowej i zaznaczyć, że to był wydatek nieregularny.

8. Przypomnijmy sobie wszystkie źródła dochodu.

Możliwe, że otrzymaliśmy prezent pieniężny od rodziny. Możliwe, że wpłynął na nasze konto zwrot za nadpłacony podatek lub ktoś nam zwrócił pożyczone od nas wcześniej pieniądze. To wszystko są pieniądze, które mamy do dyspozycji. Do naszego dochodu dodajemy także świadczenia społeczne, a więc świadczenia emerytalne i rentowe, rodzinne, alimenty, 500+ i inne. budżecie domowym każde pieniądze jakie mamy do dyspozycji mają ogromne znaczenie.

9. Gotowe.

Możemy obliczyć dochód, jaki w danym miesiącu dysponuje nasza rodzina, sumując wszystkie pozycje.

Po wpisaniu do tabeli wszystkich dochodów, okazuje się, że większość pozycji stanowią wynagrodzenia stałe, przelewane co miesiąc na nasze konto. Niemniej jednak pojawiają się też kwoty nieregularne. Jeśli liczymy budżet po raz pierwszy, może okazać się, że nie wpiszemy wszystkich źródeł dochodu. Możemy ominąć świadczenia rodzinne, 500+ czy gotówkę uzyskaną ze sprzedaży niepotrzebnych nam rzeczy zalegających w piwnicy. To też jest dochód, który wchodzi w skład naszego budżetu. Każda kwota jest ważna i każda złotówka będzie miała swoją rolę w budżecie domowym.

Gdy nie prowadzimy budżetu domowego to zwykle też nie planujemy większości wydatków. Owszem, pamiętamy zazwyczaj, że należy płacić rachunki, ale jeśli chodzi o artykuły spożywcze, to po prostu wydajemy pieniądze, które mamy na koncie lub co gorsza korzystamy z karty kredytowej czy debetowej. Kiedy nam zabraknie środków , to ograniczamy wydatki, i czekamy na kolejną wypłatę. Dzięki budżetowi domowemu, dowiemy się, nie tylko ile i na co powinniśmy wydawać, ale także nauczymy się planować finanse, aby nie wpadać w długi lub oszczędzać na nasze cele finansowe.

Czy spisanie wszystkich źródeł dochodu było dla Państwa proste? Czy łatwo było przypomnieć sobie wszystkie środki, które wpłynęły na konto? A może znalazły się jakieś dochody, które nie zostały wpisane? Jeśli nie jesteście Państwo pewni czy dobrze rozpisaliście swój budżet, poniżej krótkie podsumowanie, które pomoże to sprawdzić.

1. Ile osób znajduje się w naszym gospodarstwie domowym?
2. Jakie wynagrodzenie stałe otrzymali w miesiącu poprzednim członkowie gospodarstwa?
3. Czy w poprzednim miesiącu otrzymywaliśmy świadczenia społeczne: 500+, zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy, świadczenia rodzinne, dodatki mieszkaniowe, dodatki energetyczne, zapomogi lub inne świadczenia?
4. Czy w poprzednim miesiącu dostaliśmy premie, bonusy, czy inne dodatki pieniężne?
5. Czy w poprzednim miesiącu otrzymaliśmy wynagrodzenie za wykonanie dodatkowych zleceń?
6. Czy w poprzednim miesiącu udało nam się coś sprzedać i dzięki temu zarobić dodatkowe pieniądze?

Jeśli sobie już nic więcej nie przypominamy, to gotowe! Właśnie sporządziliśmy pierwszą część budżetu domowego. A teraz proszę sprawdzić czy kwota, zanotowana na początku tej sekcji – czyli łączna suma dochodów w zeszłym miesiącu – jest taka sama jak obliczona w tym ćwiczeniu. Jeśli kwoty się zgadzają, to można sobie pogratulować. Finanse są pod kontrolą. Jeśli suma dochodów Państwa gospodarstwa się różni to nic straconego. Właśnie po to jest ten kurs, aby zapanować nad swoim budżetem.

Jeśli chcielibyśmy zobaczyć, jak wygląda w praktyce przygotowanie budżetu dla przykładowej rodziny, to przedstawiamy rodzinę Kowalskich z Nowej Wsi. Przyjrzyjmy się jak na przykładzie rodziny Kowalskich obliczamy budżet domowy.