Jak zorganizować warsztaty dla mieszkańców swojej miejscowości?   ›   Rozdział 2 – Najpierw zapłać sobie

Rozdział 2

Najpierw zapłać sobie

Przed Państwem kolejne zadanie: przeprowadzenie zajęć dla mieszkańców swojej miejscowości z zakresu oszczędzania.

Oszczędzanie nie jest lubianym przez uczestników tematem. Z naszych obserwacji wynika, że uczestnicy przy dłuższym treningu, jakkolwiek entuzjastycznie podchodzą do tematów związanych z prowadzeniem budżetu czy zaciągania długów, to oszczędzanie budzi sceptycyzm. Może to być związane z trudnością zmiany swoich nawyków i mitami, z jakimi wiąże się oszczędzanie.

Warto pamiętać, że słowo “oszczędzanie” skupia w sobie dwa znaczenia:

  1. Oszczędzanie na konkretny cel, rozumiane jako odkładanie nadwyżek finansowych.
  2. Oszczędzanie poprzez odmawianie sobie pożądanych dóbr w związku z brakami finansowymi.

Te dwie powyższe kwestie mogą być opacznie rozumiane. Warto więc na samym wstępie dokładnie wyjaśnić, na czym polega oszczędzanie.

Dla tych osób, które wcześniej nie prowadziły warsztatów, tradycyjnie przygotowaliśmy scenariusz. Jest to instrukcja, która krok po kroku objaśnia, jak warsztaty powinny wyglądać. Każdy warsztat zaplanowany jest na 60 minut zajęć i 30 minut dodatkowej dyskusji.

Czas trwania: 5 minut

Cel warsztatu “Najpierw zapłać sobie”

  1. Przywitaj uczestników warsztatu.
  2. Podaj cel. Celem warsztatu “Najpierw zapłać sobie” jest przekazanie informacji o tym, jak wygląda proces oszczędzania i co zrobić, aby zmienić swoje nawyki.

Czas trwania: 15 minut

Oszczędzanie – co to jest?

  1. Zainicjuj rozmowę wśród uczestników o oszczędzaniu. Zapytaj się, dlaczego ludzie nie oszczędzają. Pojawi się wiele mitów i tzw. wymówek, aby nie oszczędzać.
  2. Zapisuj na flipczarcie odpowiedzi uczestników. Podziękuj uczestnikom za ich wkład i zostaw omawianie odpowiedzi na później. W dalszej części wrócimy do mitów związanych z oszczędzaniem.
  3. Zgódź się z uczestnikami, że trudno jest oszczędzać; potwierdza to statystyka – oszczędza tylko 12% społeczeństwa.
  4. Zapytaj się co to znaczy oszczędzanie? Pojawią się różne definicje, porozmawiajcie chwilę, a następnie podsumuj, że:
    Oszczędzanie może być na konkretny cel, rozumiane jako odkładanie nadwyżek finansowych.
    Oszczędzanie to także odmawianie sobie pożądanych dóbr w związku z brakami finansowymi.
  5. Podsumuj, że te dwie definicje mogą być różnie rozumiane, a na warsztatach zajmiemy się pierwszą definicją.
  6. Powróć do mitów i wymówek związanych z oszczędzaniem. Powiedz wprost, że wiele osób nie oszczędza, bo wydaje wszystko, co ma. Można także tę myśl poddać mimochodem, wplatając w rozmowę.

Czas trwania: 10 minut

Oszczędzanie to stan umysłu

  1. Skoro wiemy, że wydajemy wszystko, co zarobimy, to należy zmienić swoje nawyki, aby zacząć oszczędzać.
  2. Zapytaj uczestników, kto prowadzi budżet. Jeśli znajdzie się na sali kilka osób, to można poprosić, aby powiedziały co to jest budżet i jak się go prowadzi. Jeśli nikt nie prowadzi budżetu, warto poświęcić 10 minut na omówienie pokrótce zagadnienia.
  3. Aby zacząć oszczędzać, należy znać swoje przepływy finansowe.
  4. Wróć do mitów związanych z oszczędzaniem i zapytaj uczestników co by się stało, gdyby zacząć oszczędzać na początku miesiąca. Zanim zapłacimy rachunki i wydamy pieniądze na życie? Czy wtedy udałoby się coś oszczędzić?

Czas trwania: 10 minut

Oszczędzanie z góry

  1. Zapytaj uczestników czy słyszeli o zjawisku podwyższania stylu życia?
  2. Opowiedz historię szlafroka Diderota, który zaczął kupować zupełnie mu niepotrzebne dodatkowe rzeczy .
  3. Powiedz, że ludzie mają tendencję do kupowania więcej niż rzeczywiście potrzebują.
  4. Jak można temu zaradzić? Otóż należy wbić klin finansowy, to jest postawić sobie limit wydatków. Skoro pensja jest niejednokrotnie limitem, to może nią być własny limit na poziomie 90% pensji, a może i 80%.

Czas trwania: 10 minut

Ginące pieniądze

  1. Warto przyjrzeć się zjawisku “ginących pieniędzy”. Podaj definicję ginących pieniędzy.
  2. Zapytaj uczestników co może być w ich budżetach “ginącymi pieniędzmi” i jakie mają pomysły na przeciwdziałanie jemu.

Czas trwania: 10 minut

Praktyczne sposoby oszczędzania

  1. Zapytaj uczestników, jakie mają pomysły na oszczędzanie. Nie chodzi tu o to, aby mówić o kupowaniu na promocjach, ale o głębszych i systemowych rozwiązaniach.
  2. Kontroluj dyskusję. Jest to temat dość żywy i mogą pojawić się dygresje. Starajmy się trzymać tematu.
  3. Wypisuj na flipczarcie rozwiązania. Zdecydujcie wraz z uczestnikami trzy najlepsze sposoby, które można wdrożyć od razu po warsztacie.

Kluczowe informacje do przekazania

  1. Oszczędzanie jest pierwszą drogą do poprawienia swoich finansów.
  2. Oszczędności to poduszka bezpieczeństwa. Oszczędzamy dla siebie i powinniśmy posiadać fundusz w wysokości sześciokrotności wydatków rodziny na zapewnienie bezpiecznego życia.
  3. Aby zacząć oszczędzać trzeba potraktować oszczędzanie jako kolejny rachunek do zapłacenia. Tylko sobie.

Dodatkowe informacje

  1. Po warsztatach zaproponujmy sesję pytań i odpowiedzi (około 30 min). Mieszkańcy niejednokrotnie będą chcieli dowiedzieć się więcej o danym temacie.
  2. Pamiętajmy, że edukator finansowy jest tylko przenośnikiem informacji na temat racjonalnych sposobów gospodarowania pieniędzmi. Nie powinniśmy doradzać, jak postąpić w danej sytuacji, tylko przedstawić możliwości.
  3. Omawianie swojej sytuacji finansowej jest sytuacją delikatną. Nie wszyscy chcą się dzielić szczegółami. Dlatego na samym początku warsztatów możemy powiedzieć, że nie prosimy uczestników, aby mówili o stanie swoich finansów, ale jeśli chcą to mogą zadawać takie pytania lub zostać kilka minut po warsztatach i omówić kwestię indywidualnie.
  4. Staraj się włączać w rozmowę wszystkich uczestników od samego początku warsztatów. Zadawaj jak najwięcej otwartych pytań. Będzie wtedy interaktywny warsztat.
  5. Postaraj się pokazywać jak najwięcej danych. Twarde dane przemawiają. Mogą to być tabelki, wykresy przedstawione na stronie https://kulturalnieofinansach.pl, można też samodzielnie pokusić się o korzystanie z materiałów i prezentowanie na warsztatach.

Powyższy tekst jest jedynie przykładem tego, jak można przeprowadzić warsztaty. Zachęcamy do eksperymentowania z własnym formatem i scenariuszem. Aby lepiej się przygotować do warsztatów, przygotowaliśmy dla Was materiały.

  1. Cały tekst z danego zakresu tematycznego. Dostępny on jest poniżej i można pobrać go klikając na czerwony przycisk: Pobierz PDF.
  2. Ćwiczenie na warsztaty. Ćwiczenie można przeprowadzić na warsztatach, albo zadać jako pracę domową uczestnikom. Dostępne ono jest poniżej i można pobrać go klikając na pomarańczowy przycisk: Pobierz ćwiczenie
  3. Następny warsztat. Jeśli chcielibyście przeprowadzić warsztaty na inny temat z zakresu zarządzania budżetem domowym, można przejść do kolejnej lekcji klikając na zielony przycisk: Następny warsztat.