Przed Państwem kolejne zadanie – przeprowadzenie zajęć dla mieszkańców swojej miejscowości z zakresu strategii wyjścia z długów.

Zadłużenie jest zjawiskiem nierzadko spotykanym, jednak nie dotyczy każdego. W trakcie warsztatów warto zwrócić uwagę na dwie kwestie:

1. Profilaktykę przeciwko zadłużeniu.
2. Strategię wyjścia z długów.

Dla tych osób, które wcześniej nie prowadziły warsztatów, tradycyjnie przygotowaliśmy scenariusz. Jest to instrukcja, która krok po kroku objaśnia jak warsztaty powinny wyglądać. Każdy warsztat przeznaczony jest na około 60 minut zajęć i 30 minut dodatkowej dyskusji.

1. Przywitaj uczestników warsztatu.
2. Podaj cel. Celem warsztatu jest uzmysłowienie sobie, jak łatwo dochodzi do zadłużenia i jakie są strategie wyjścia z długów.
3. Zapytaj uczestników czy znają osoby, które są zadłużone?
4. Ustalcie z uczestnikami spotkania definicję zadłużenia.

1. Wyjaśnij termin zadłużenia.
2. Powiedz, że zadłużamy się w następstwie różnych wydarzeń losowych, takich jak utrata pracy, choroba i w przypadku braku poduszki bezpieczeństwa, posługujemy się kredytami, których nie spłacamy. Kolejną przyczyną jest nieumiejętne zarządzanie budżetem domowym czy też nadmierny konsumpcjonizm. Informacje o naszej wiarygodności finansowej są ważne, bo mają wpływ na decyzje instytucji finansowych i usługodawców, z którymi planujemy podpisać umowy. Innymi słowy, w przypadku negatywnej historii kredytowej możemy nie otrzymać kredytu czy nie podpisać abonamentu.
3. Największa liczba niespłaconych zobowiązań dotyczy rat kredytów i pożyczek, rachunków za usługi telekomunikacyjne i składki ubezpieczeniowe.
4. Poproś uczestników, aby nie podając nazwisk i danych, opowiedzieli parę historii o tym, jak ludzie, najczęściej znajomi, się zadłużają. Postaraj się nie przeciągać decyzji. Ta krótka rozmowa ma służyć zobrazowaniu sobie sytuacji i zrozumienie tematu.

1. Zapytaj uczestników po czym poznać, że zadłużenie wymknęło się spod kontroli?
2. Uczestnicy będą mówili o różnych zjawiskach, pamiętaj, aby wśród wymienianych kwestii znalazły się kupowanie rzeczy na kredyt, płacenie kartą kredytową, niespłacanie całości zobowiązania, zaciąganie kolejnych długów na spłatę wcześniejszych.
3. Przybliż pojęcie spirali długów.
4. Powiedz, że niespłacanie zadłużenia ma także związek ze zmianą zachowania dłużników. Unikają odbierania telefonów, pojawia się strach, bezsenność.

1. Zainicjuj dyskusję – skąd wiemy ile mamy zadłużenia?
2. Zadłużenie nie równa się kwocie, z którą zalegamy wierzycielowi. W zależności od tego, ile czasu upłynęło od czasu zaistnienia wymagalności roszczenia, kwota którą zalegamy wierzycielowi rośnie. Do kwoty długu dochodzą dodatkowe koszty, odsetki za zwłokę, następnie koszty windykacji, koszty sądowe i komornicze. Cała kwota długu zależy od umowy, jaką zawarliśmy z usługodawcą czy instytucją finansową, czasu jaki upłynął i działań wierzyciela. Suma może więc pogłębiać się z miesiąca na miesiąc.
3. Powiedz, że aby dowiedzieć się, ile dokładnie wynosi zadłużenie, należy stanąć oko w oko z prawdą i dowiedzieć się od wierzyciela ile wynosi dług. Jeśli od powstania długu minęło dopiero kilka tygodni bardzo prawdopodobne jest, że otrzymaliśmy tylko pismo o przekroczeniu terminu spłaty. Możliwie, że nasze usługi zostały zablokowane. W informacji od wierzyciela znajduje się kwota do zapłaty oraz informacja, jak ją uregulować.

1. Teraz opowiedz jak powstaje dług. Opowiedz po kolei, co się dzieje od momentu niepłacenia rat do momentu licytacji.
2. Zacznij od przybliżenia procesu windykacji. Powiedz o prawach windykatora i co może, a czego nie może robić. Można w tym punkcie omówić nieuczciwe praktyki windykatorów. Postaraj się przedstawić tę kwestię w formie dyskusji.
3. Przejdź do następnego etapu, czyli Rejestru Dłużników. Opowiedz po co powstał i jak działa rejestr. Kiedy można wpisać dłużnika i pod jakim warunkiem. I co robić, gdy jest się wpisanym, a długi zostały już spłacone.
4. Następnie opowiedz o postępowaniu sądowym i komorniczym. Zapytaj się uczestników, czy wiedzą jak postępować w przypadku otrzymania wezwania sądowego.
5. Postaraj się przywołać fikcyjną historię zadłużonego np. Jana Kowalskiego, który zmierza się z windykacją, postępowaniem sądowym i egzekucją swojego majątku. Postarajcie się wspólnie z uczestnikami znaleźć odpowiedź, jak można wybrnąć z zaistniałej sytuacji.

1. Zapytaj się uczestników czy znają sposoby wyjścia z długów? Uczestnicy mogą znać historie sukcesu spłaty długów i stanięcia na nogi. Warto skorzystać z inspirujących historii.
2. Powiedz, że w Polsce nie ma odgórnych strategii wyjścia z długów, a także instytucja upadłości konsumenckiej nie jest jeszcze zbyt popularna z powodu złożonego procesu administracyjnego. Dlatego warto samemu zadbać o jak najszybsze wyjście z długów.
3. Powiedz o strategii wyjścia z długów, która ogranicza się do następujących kroków:
   – Koniec z zaciąganiem kolejnych kredytów
   – Oszczędzamy
   – Jak najszybsza spłata rat
   – Nadpłata zobowiązań
   – Wolność finansowa
4. Omów dokładnie każdy krok i upewnij się, czy uczestnicy dobrze rozumieją działanie tej strategii.
5. Przy okazji przybliż działanie kredytu konsolidacyjnego. Zapytaj o opinię uczestników, czy kredyt konsolidacyjny pomaga w wyjściu z długów?

1. Zapytaj się uczestników o to, czy długi się anulują.
2. Jest to podchwytliwe pytanie, nawiązujące do dość często spotykanego wśród dłużników mitu, że długi po jakimś czasie się anulują. Otóż długi nie znikają, ale ulegają przedawnieniu. Wierzyciel zawsze będzie miał prawo do ściągania długu, odsprzedania go, nawet przedawnionego.
3. Powiedz, że przedawnienie polega na tym, że po upływie określonego w przepisach prawnych terminu wierzyciel traci prawo do przymuszenia dłużnika do spełnienia świadczenia, czyli spłaty zaległego zadłużenia.
4. Powiedz o podstawowych terminach przedawniania długów.
5. Powiedz o coraz częstszej procedurze sprzedaży przedawnionych długów i co można zrobić, aby się przed nim uchronić.

1. Niespłacanie zobowiązań prowadzi do zadłużenia.
2. Spłacanie zadłużenia poprzez branie kolejnych kredytów to prosta droga do spirali długów.
3. Dług kosztuje. Im później go spłacimy, tym większe są jego koszty.
4. Długi się przedawniają, ale nie anulują.
5. Przedawniony dług może zostać sprzedany i podlegać ponownej windykacji.

1. Po warsztatach zaproponujmy sesję pytań i odpowiedzi (około 30 min). Mieszkańcy niejednokrotnie będą chcieli dowiedzieć się więcej o danym temacie.
2. Pamiętajmy, że edukator finansowy jest tylko przenośnikiem informacji na temat racjonalnych sposobów gospodarowania pieniędzmi. Nie powinniśmy doradzać, jak postąpić w danej sytuacji, tylko przedstawić możliwości.
3. Omawianie swojej sytuacji finansowej jest sytuacją delikatną. Nie wszyscy chcą się dzielić szczegółami. Dlatego na samym początku warsztatów możemy powiedzieć, że nie prosimy uczestników, aby mówili o stanie swoich finansów, ale jeśli chcą to mogą zadawać takie pytania lub zostać kilka minut po warsztatach i omówić kwestię indywidualnie.
4. Staraj się włączać w rozmowę wszystkich uczestników od samego początku warsztatów. Zadawaj jak najwięcej otwartych pytań. Będzie wtedy interaktywny warsztat.
5. Postaraj się pokazywać jak najwięcej danych. Twarde dane przemawiają. Mogą to być tabelki, wykresy przedstawione na stronie https://kulturalnieofinansach.pl, można też samodzielnie pokusić się o korzystanie z materiałów i prezentowanie na warsztatach.

Powyższy tekst jest jedynie przykładem tego, jak można przeprowadzić warsztaty. Zachęcamy do eksperymentowania z własnym formatem i scenariuszem. Aby lepiej się przygotować do warsztatów, przygotowaliśmy dla Was materiały.

1. Cały tekst z danego zakresu tematycznego. Dostępny on jest poniżej i można pobrać go klikając na czerwony przycisk: Pobierz PDF.
2. Ćwiczenie na warsztaty. Ćwiczenie można przeprowadzić na warsztatach, albo zadać jako pracę domową uczestnikom. Dostępne ono jest poniżej i można pobrać go klikając na pomarańczowy przycisk: Pobierz ćwiczenie
3. Następny warsztat. Jeśli chcielibyście przeprowadzić warsztaty na inny temat z zakresu zarządzania budżetem domowym, można przejść do kolejnej lekcji klikając na zielony przycisk: Następny warsztat.