Gdy znamy już nasz dochód miesięczny, jesteśmy gotowi przyjrzeć się naszym wydatkom. W pierwszym miesiącu spisywania wydatków nasz Budżet Domowy będzie się różnił od późniejszych budżetów z późniejszych miesięcy. W pierwszym miesiącu będziemy się bardziej koncentrowali na poznaniu i przeanalizowaniu swoich wydatków. Dowiemy się na co wydajemy, gdzie, jak często i jakie kwoty, czy płacimy gotówką, czy kartą, czy też może najczęściej korzystamy z karty kredytowej. Przede wszystkim musimy poznać nasze zwyczaje finansowe i nawyki. Dopiero poznając trochę nasze zwyczaje finansowe możemy zaplanować późniejsze wydatki czyli wskażemy drogę dokąd nasze środki finansowe mają iść, a nie tylko dowiadując się na co się rozeszły.

Wydatki dzielimy na kategorie budżetowe, czyli grupy wydatków podobnych do siebie. Wydajemy pieniądze na najróżniejsze cele. Płacimy czynsz, kredyt, opłacamy rachunki za telefon i Internet. Prawie codziennie kupujemy jedzenie i artykuły przemysłowe. Dojeżdżamy do szkoły i pracy, a więc płacimy bilety lub tankujemy benzynę. Kupujemy ubrania i kosmetyki, chodzimy do kina, kupujemy dzieciom zabawki i podręczniki. Wydatki te można pogrupować w proste kategorie. W pierwszym budżecie domowym starajmy się stworzyć tylko kilka podstawowych kategorii, nie więcej niż pięć, sześć grup. Dlaczego tylko kilka kategorii, skoro wydatków jest więcej? Prostota ułatwia analizę. W pierwszym miesiącu wystarczy, jeśli poznamy sumę wydatków na opłaty, jedzenie i transport, gdyż te kwoty będą raczej podobne w każdym miesiącu. Są to także podstawowe kwoty niezbędne do przeżycia naszej rodziny. Bez odpowiedniej sumy pokrywającej te wydatki lub oszczędności na koncie, nasza rodzina popadnie w długi. Wszelkie pozostałe kwoty, które nie pasują do podstawowych kategorii, zapisujemy do kategorii INNE, i pod koniec miesiąca będziemy je zbiorczo analizować. I pamiętajmy, kategorie budżetowe są umowne. W pierwszym miesiącu spisywania wydatków, nie będzie miało większego znaczenia, gdy wpiszemy pojedynczy wydatek np. za ciastka w cukierni do kategorii artykuły spożywcze zamiast rozrywka. Ważne jest spisanie i prześledzenie ogólnej tendencji naszych wydatków.

Do głównych kategorii wydatków należą:

1. OPŁATY – Zaliczamy do tej grupy wszelkiego rodzaju opłaty z którymi wiąże nas umowa, i z których nie zrezygnujemy z dnia na dzień. Dlaczego są tak ważne? Odpowiedź jest prosta, nie minął jeszcze pierwszy dzień nowego miesiąca, a już wiemy, że z naszego konta wkrótce zniknie większa suma na uregulowanie rachunków. Do kategorii opłat zaliczamy: czynsz, prąd, gaz, abonament za telefon, Internet, i telewizję. W tej kategorii zawierają się także raty kredytów i leasingi. A także wszelkiego rodzaju subskrypcje programów, licencji, ubezpieczenia czy abonamenty medyczne. Możemy też dodać wszelkiego rodzaju składki na komitet, opłaty za przedszkole, obiady. Możemy dopisać kursy języków obcych, czy dodatkowe zajęcia, z którymi wiąże nas umowa długoterminowa.
2. ARTYKUŁY SPOŻYWCZE I PRZEMYSŁOWE – Zaliczamy do tej grupy wszelkie wydatki na żywność. A że często robimy zakupy w większych sklepach, i od razu kupujemy chemię gospodarczą, tak więc do tej grupy zaliczamy tak zwane wydatki na jedzenie i sprzątanie. Uwaga, nie należy do tej kategorii przypisywać kosmetyków, są zwykle droższe i kupowane sporadycznie. Także nie powinny się znajdować wydatki na urządzanie domu, te zaliczają się do innej kategorii. Nie wpisujemy tutaj także obiadów na mieście czy w restauracji, kawy z kawiarni, czy fast foodów. Te należą do kategorii ROZRYWKA.
3. TRANSPORT – Do transportu zaliczamy wydatki związane z opłatami za dojazdy, biletami za komunikację miejską, a także wydatkami na samochód, benzynę, naprawami samochodu.
4. ODZIEŻ, KOSMETYKI – Do tej kategorii zaliczamy szeroko rozumianą pielęgnację urody.
5. ROZRYWKA – Kategoria sporna i rozumiana w szerszym ujęciu. Każdy inaczej pojmuje rozrywkę. Do tej kategorii przypisujemy wydatki bez których można żyć, jednak umilają nasze życie. Warto oddzielnie przyjrzeć się tej kategorii, bowiem możemy sporo nauczyć się o sobie i sposobie gospodarowania finansami. Kategoria ta czasami, szczególnie w młodszym wieku, zajmuje wysoki procentowy udział wszystkich wydatków. Do tej kategorii najczęściej zaliczamy wyjścia do kina czy teatru, wszelkiego rodzaju spotkania ze znajomymi i wydatki ponoszone na ten cel, a także tzw. fast foody, kawy itp. wydatki.
6. INNE – Tu wpisujemy wydatki, które nie pasują do żadnej innej z powyższych kategorii. Będą to wydatki jednorazowe, jak np. podręczniki dla dzieci, jak też pojawiające się bardziej lub mniej regularnie, jak np. artykuły do domu, takie jak pościel czy akcesoria kuchenne, czy też wydatki na leki czy lekarzy. Jest to bardzo ważna kategoria, bo wiele mówi o naszych zwyczajach finansowych. Będą się tu także znajdowały większe, jednorazowe wydatki, przez które może ucierpieć nasz budżet, jeśli nie mamy odłożonej na ten cel odpowiedniej kwoty.

Gdy mamy ustalone poszczególne kategorie finansowe, możemy zaczynać spisywanie wydatków. I nie czekajmy do pierwszego dnia kolejnego miesiąca. Zacznijmy już dziś i kontynuujmy zestawienie naszych wydatków z dochodem. Zaczynamy?